Yeni Yılda Yenilikçi Bir Sektör Yaratalım
NARTS Başkanı Mahir Kılıç, 2009 yılında ekonomik kriz, rekabet ve cezalarla mücadele eden Türk market, restoran ve takeaway’lerin yeni yılda yeni bir hizmet anlayışı ile geliştirmesi gerektiğini vurguladı; Kılıç’a göre aksi halde 2010 işletmelerimiz için ‘sonun başlangıcı’ olabilir.
2006 yılından bu yana faaliyet gösteren ve Britanya’da bulunan Türk market, restoran ve kebapçıların çatı örgütü NARTS’ın Başkanı Mahir Kılıç, gıda sektörünü en yakından takip eden isimlerden birisi. 2009 yılını sektör açısından alarm zillerinin çaldığı bir yıl olarak değerlendiriyor. Ekonomik krizin tüketicileri daha seçici ve hesaplı hale getirdiğini vurgulayan Kılıç, işletmeler için yeni bir hizmet anlayışı ve standartının oluşturulması gereken bir döneme girildiğini işaret ediyor.
Krizde kazancın yolunu arttırmak için yeni lisans başvuruları çoğaldı
NARTS Yönetim Kurulu Başkanı Mahir Kılıç 2009’daki ekonomik ortama karşın kurumları aracılığıyla lisans başvurusu yapan işletme sayısında önemli artış yaşandığını belirtiyor. Özellikle ‘take-away’ sahiplerinin gelirlerini artırmak için gece yemek ruhsatının yanı sıra alkol satma lisansı ya da çalışma saatlerini uzatmak için başvuruda bulunduklarını kaydediyor. Ancak lisansların, işletmecilerin beklentilerini karşılamayacağını savunan Kılıç, bu görüşünü şöyle açıklıyor : ‘Maalesef gece daha geç saatlere kadar açık tutmak ya da alkol satmak işyeri sahiplerinin umdukları kazançları sağlamaz. Son 2 yılda elektrik ve gaz fiyatlarına defalarca zam geldi. Take-away’lerde yanan grill’lerden marketlerdeki buzdolapları na kadar küçük işletmelerin en önemli giderleri bunlar. Ne kadar ödediklerini, nasıl tasarruf edeceklerini araştırmıyorlar. Ayrıca bunu maliyetlerine de yansıtamıyorlar. Bildiğiniz gibi döner-kebap yıllardır aynı fiyata satılıyor.’
Ürün çeşitliliği ve yenilik standart getirir
NARTS Başkanı Mahir Kılıç ekonomik krizi fırsata dönüştürme şansının da kaybolmaya yüz tuttuğu uyarısında bulunuyor. Dev gıda zincirlerinin yüksek cirolarına rağmen sürekli uyguladıkları yeniliklerle ciroları nı artırmayı başardıklarına dikkat çeken Kılıç, ‘ NARTS’ı kurduğumuzdan, sektöre yönelik tespitlerimizi dile getirdiğimiz günden bu yana bu konuda anahtar kelimenin ‘yenileşme’ olduğunu belirtiyoruz.’ sözleri ile Türk işletmelerinin kalite standartı yakalaması gerekliliğini vurguluyor. NARTS Başkanı sözlerini ‘yenileşmeye’ yönelik ilginç örneklerle açıklıyor. ‘ Döner kebab Avrupa’da 40 senedir aynı formatta satılıyor. Eğer take-away ve restoranlarımız, kendilerini yenileyebilselerdi, kebab ve döner de kalite ve ürün çeşitliliğini yayabilselerdi, bugün fast food sektörüne ciddi bir alternatif olabilirlerdi. Türkiye’de kaşarlısından sucuklusuna çok sayıda döner çeşidi yapılıyor.
Burada BBC gibi yayın kuruluşlarının dönerin ne kadar sağlıksız olduğuna ilişkin haberlerine karşı birlikte adım atamıyoruz. Ne üreticilerden ne de işyerlerinden bu konuda bir ses çıkmıyor. Dönerin giderek bozulan imajı insanları tüketimden uzak tutuyor. Çok küçük bir ayrıntı ya dikkat çekeyim; take-away’lerde döner ve kebap gibi yemekler, on yıllardır plastik konteynerlerda sunuluyor. Bunu fazla masraf etmeden geliştirilebilecek karton kutularda sunmayı dahi başaramıyoruz. Oysa sadece kullanılan plastik konteynerin yiyeceğin ısısından dolayı tepkimeye girip kanserojen özelliği kazanmasından dolayı döner almaktan kaçınanlar var…’
Take-away ve restoranların, çok daha pahalı olan Hint ve Çin mutfakları na karşı alternatif olamadığının altını çizen Mahir Kılıç, Londra dışında bulunan kebapçıların ise kalifiye eleman bulamamaktan kaynaklı işletmelerini satmak zorunda kalan onlarca esnafımız olduğunu kaydetti.
Süpermarketler için eğitimli personel bir gereklilik
Süpermarketlerin 2009 yılı boyunca en sık karşılaştıkları sorunlardan birisi lisans iptalleri ve kapanmaya varan cezalar oldu. Son bir yılda polis ve belediyelerin denetimlerine maruz kalan çok sayıda Türk işletme de bulunuyor. Bazı denetimlerde yaşları 15 ve 18 arası olan çocuklar, rastgele belirlenen işletmelere gönderilerek test satışı amaçlı alkol alıyorlar. İşletme sahibi veya çalışanının kimlik sorması gereken çocuklara alkol satışı yapması halinde ise, dışarıda bekleyen ekipler işletmeye gelerek, cezai işlem uyguluyorlar. Bu tür uygulamalardan dolayı kimi işletmeler lisanslarını kaybetme tehlikesi ile karşı karşıya bulunuyor. Kimi işletmelerinse alkol satış ruhsatları 3-6 ay süreli olarak donduruluyor.
NARTS Başkanı Mahir Kılıç bu tür sorunların çözümünün eğitimli personel bulundurmaktan geçtiğini vurguluyor. İşyeri sahiplerinin çalışanlarının kalifiye olmaması ve basit bilgilendirmelerle önüne geçilebilecek nedenlerle binlerce sterlinlik cezalarla karşılaştıklarını hatırlatı yor. Lisansları geçici ya da süresiz olarak kaybeden işletme sahiplerinin elemanlarını mutlaka eğitimden geçirmesini öneren Kılıç ‘Sizin para kazandığınız işyerinde sizi temsil edebilecek nitelikte eleman bulundurmaktan kaçınmayın. Bu sandığınızdan daha kısa ve az maliyetli bir yol’ diyerek işyeri sahiplerini bu konuda özenli davranmaya çağırıyor.